Vrije tribune: Vrouwendag, Geneeskunde en Coronavirus: zoek het verband

Uiteraard is de Internationale Vrouwendag op 8 maart een goede gelegenheid om het nog eens te hebben over de steeds belangrijker wordende plaats van de vrouw in de uitoefening van de geneeskunde... Maar in plaats van stil te staan bij oorzaken of gevolgen van de feminisering, wil ik u vandaag een praktische oefening voorstellen: laten we de huidige crisis rond de aanpak van het coronavirus eens bekijken in het licht van deze feminisering.

Brussel, 5 maart 2020

Ten eerste zijn er enkele studies die aantonen dat vrouwen een grotere immuniteit hebben dan mannen. Dit komt door het X-chromosoom, dat een specifieke rol speelt op immuuncellen (1). Als gevolg daarvan ontwikkelen vrouwen een betere immuniteit tegen gewone infecties. Het eerste positieve gevolg van de vervrouwelijking van het medisch beroep is dus dat we beter bestand zijn tegen infecties, wat goed nieuws is met de coronaviruspandemie die op ons afkomt!

We zullen in staat zijn om verder onze diensten te verlenen terwijl onze collega’s artsen in quarantaine zijn. Bovendien veroudert het immuunsysteem bij vrouwen minder snel dan bij mannen. En ten slotte heeft de oestrogeenproductie bij vrouwen een positief effect op de aangeboren immuniteit door het stimuleren van de ontstekingsreactie tegen bacteriën (2). Dus, zelfs als we ziek zijn, kunnen we het virus beter bestrijden!

Ten tweede, en hoewel de studies over dit onderwerp elkaar tegen spreken (3), is het de populaire overtuiging dat vrouwen betere multitaskers zijn dan mannen. Ze kunnen onder andere gemakkelijker van de ene taak naar de andere overschakelen ("task switching") en twee taken tegelijkertijd uitvoeren ("dual tasking"). Het zijn vaardigheden die we waarschijnlijk hebben ontwikkeld in correlatie met onze grotere mentale belasting.  Sta me toe om te zeggen dat deze vaardigheden erg goed van pas zullen komen als we op hetzelfde moment patiënten moeten opvangen in onze familie, in onze praktijk en onder onze collega's...

De feminisering van het artsenberoep kan ten derde ook heel waardevol zijn als het gaat om het menselijk en praktisch managen van de uitbraak van het coronavirus. Hoewel er niet zoiets bestaat als "vrouwelijk management"(4), kan men wel zeggen dat vrouwen meer "oplossingsgericht" zijn en iedereen aanmoedigen om mee te werken aan de oplossing van problemen. Vrouwen werken in netwerken, vertrouwen op solidariteit en staan bekend voor hun “caring leadership”. Zij hebben ook een globale visie, die hard nodig zal zijn om het brede spectrum van Covid19 te bestrijken, van basispreventie tot intensieve zorg en isolatiemaatregelen.

U hebt het al begrepen, dit opiniestuk heeft een humoristische insteek, ook al zijn de wetenschappelijke verwijzingen correct.  We willen een lichte toets brengen in het discours over ‘me too’ schandalen, de rechten van de vrouw in 2020 en de rampenscenario's over het coronavirus. Geef toe, is humor geen typisch vrouwelijk wapen dat we kunnen inzetten voor een meer humane aanpak?

En of het nu om de internationale Vrouwendag gaat, of om het coronavirus, bij de BVAS zijn we er klaar voor!

Dr. Caroline Depuydt (BVAS)

1- Proceedings of the American Academy of Sciences, PNAS maart 2016.

2- Sciences et Avenir, mei 2009.

3- PLOS One, augustus 2019

4- Management International, Volume 17, Nummer 4, Zomer 2013, pp. 194-209