“Een derde golf kunnen onze zorgverleners niet meer aan”

“Leg huisartsen uit hoe het mechanisme van de coronavaccins in elkaar zit. Dat zal de ongerustheid over de vaccins verminderen.” Dat stelt huisarts en ondervoorzitter van BVAS Dirk Scheveneels in een reactie op een recente enquête over COVID-19-vaccinatiebereidheid.

De leden van het Overlegcomité (waarin vertegenwoordigers van de verschillende Belgische regeringen zetelen) hebben op vrijdag 27 november eindelijk leiderschap getoond. België gaat voor de strengste kerst- en oudejaarsavond in West-Europa.

Toch is er zeer goed nieuws voor de bevolking en de zorgverstrekkers. Alle COVID-19-indicatoren dalen sinds begin november: besmettingen, ziekenhuisopnames, overlijdens, patiënten op intensieve zorg. Ook het aantal coronatesten daalt.

De deur nu terug openzetten en de regels versoepelen zou een kaakslag geweest zijn voor alle actoren in de gezondheidszorg die het beste van zichzelf hebben gegeven. Onze zorgverleners zijn totaal nog niet gerecupereerd van de eerste golf (noch lichamelijk, noch geestelijk). Toch worden zij door onverantwoord gedrag van onze politieke leiders in nauwelijks vijf maanden tijd, opnieuw geconfronteerd met een tweede golf die in kracht nog groter is. Iedereen is boos, gefrustreerd, in paniek en uitgeblust.

2020 zullen we voor eeuwig herinneren als een annus horribilis

Deze crisis heeft de wereld zwaar geraakt en verstoord. De Johns Hopkins-universiteit in Baltimore meldt dat er ondertussen 62 miljoen coronabesmettingen zijn. Daardoor komen niet alleen alle gezondheidsstructuren wereldwijd onder vuur maar wordt onze gehele samenleving verplicht te reageren.

Wetenschappers hebben dag en nacht gezocht naar de pathogenese van dit virulent virus om patiënten besmet met het COVID-19-virus op een wetenschappelijk correcte manier te kunnen behandelen in de acute fase en later in de postinfectieuze periode. Het is een harde leerschool, en we zijn er nog lang niet.

Maar de wedloop naar een werkzaam en veilig vaccin houdt iedereen nog meer bezig en domineert alle media. Terecht natuurlijk, het brengt hoop in deze barre tijden.

België bestelde 20 miljoen Covid-19 vaccins

De Europese Unie bestelde al net geen 2 miljard doses. België haalt nu al de kaap van 20 miljoen. Na deals met AstraZeneca, Janssen Pharmaceutica en Pfizer/BioNTech, tekent België nu ook in op de aankoop van CureVac, een Duits biofarmaceutisch bedrijf.

CureVac werkt net als Pfizer/BioNTech aan de ontwikkeling van een mRNA-vaccin. Het lichaam krijgt met dit vaccin de instructie stukjes coronavirus te produceren. Die zorgen ervoor dat het immuunsysteem antistoffen aanmaakt. De andere vaccins vertrekken van meer bestaande technologieën.

Vorige week werd een enquête die de Artsenkrant voerde bij meer dan 830 artsen eind september terug groot nieuws. Huisartsen twijfelen om het corona-vaccin aan te bevelen bij hun patiënten. 68% zou het doen, 15 % niet en 15 % wist het nog niet. En helemaal te gek voor woorden: 37 % van de huisartsen zou zich niet laten vaccineren. Paniek alom en het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid start nu een communicatiecampagne over het nut en de veiligheid van het COVID-19-vaccin. 

Noot van de redactie: uit de eerste resultaten van de peiling op MediQuality die sinds gisteren online staat blijkt dat 77% van de artsen bereid is om zich te laten vaccineren tegen COVID-19, 13% niet en 8% twijfelt nog.

Huisartsen zijn wetenschappers en denken kritisch mee. De snelheid waarmee de vaccins op de wereldmarkt komen (hoewel alle regels in de klinische studies rigoureus gevolgd werden en meer proefpersonen dan gebruikelijk getest werden) maar vooral de nog ongekende techniek bij het gebruik van messenger RNA deden huisartsen twijfelen.

70% vaccinatiegraad halen

Indien deze enquête nu hernomen wordt, dan zullen de cijfers al heel anders zijn. Daar ben ik zeker van en dat is ook broodnodig, want als wij ook maar enige twijfel overbrengen naar onze patiënten, die ons altijd in vertrouwen hebben genomen, dan zullen we nooit de 70 % vaccinatiegraad halen.

Prof. Dr. Dirk Ramaekers, medisch directeur van het Jessa Ziekenhuis te Hasselt, komt aan het hoofd van de Taskforce Operationalisering COVID-19-vaccinatiestrategie. Hij zal in de complexiteit van de gezondheidszorg in dit land bruggen moeten bouwen tussen alle stakeholders met als enig doel tenminste 70 % van de Belgische burgers (in volgorde van prioriteit) veilig en snel te vaccineren. Een rigoureuze data-opvolging is noodzakelijk mee verbonden aan deze opdracht.

De burger zelf draagt ook een verpletterende verantwoordelijkheid om onze zorg en dus ook zichzelf niet nog eens aan de rand van een derde afgrond te brengen.

Want al zijn er gunstige vooruitzichten dankzij de vaccins, toch moeten we de maatregelen strikt blijven toepassen. Het virus weet (nog) niet dat er vaccins op komst zijn en zal dus wild om zich heen blijven schoppen. Wees daar maar zeker van. Modellen geven aan dat de cijfers pas midden januari laag genoeg zullen zijn om de maatregelen wat los te laten.

Het kerstfeest en de oudejaarsavond van 2020 zullen we ons later altijd herinneren als een intiem samenzijn met enkele dierbaren. Vriendschap, familiegeluk en respect voor het leven behoeft geen volle zalen.

Elkaar een goede gezondheid toewensen zal bij het begin van het nieuwe jaar een zeer grote betekenis hebben.

Dirk Scheveneels

Bron: Mediquality