PERSBERICHT: Memorandum universiteiten degradeert de huisarts tot een klerk

BVAS en het Vlaams Artsensyndicaat (VAS) nemen uitdrukkelijk afstand van het memorandum over ‘betaalbare, inclusieve en geïntegreerde gezondheidszorg’ dat de vier Vlaamse universiteiten samen met Domus Medica, het ICHO en het ASGB vandaag publiceren. Dit memorandum doet de taak van huisarts verschrompelen tot het niveau van een klerk. De huisarts zal zijn autonomie volledig kwijtspelen. Dat is meteen de reden waarom BVAS dit memorandum niet mee ondertekent.

Brussel, 24 mei 2019

Het huisartsenberoep kreeg de laatste jaren een minderwaardig imago aangemeten. De betuttelende huisartsenopleiding heeft daar voor een deel schuld aan. Ook het ICHO helpt niet echt om het beroep aantrekkelijker te maken. Integendeel, menig HAIO en praktijkopleider melden ons dat ze gefrustreerd raken door de “psychedelische, tijdrovende en nutteloze werkjes” waarmee ze opgezadeld worden.  De huisartsgeneeskunde is voor (B)VAS één van de 31 volwaardige medische specialismen en moet ook als dusdanig worden erkend.

Een eerste probleem met dit memorandum is dat het niet meer over de huisarts gaat, maar over de huisartsenpraktijk. De huisarts zal in de huisartsenpraktijk bevoogd worden door praktijkmanagers en zijn autonomie volledig kwijtspelen. Dit memorandum stapt af van de notie dat de huisarts een zelfstandige beroepsbeoefenaar is.

Voor startende huisartsen pleit (B)VAS voor kleine groepspraktijken, al dan niet ingroeiend in de praktijk van een oudere collega. (B)VAS ziet geen heil in het verplichten van (mega-)praktijken waarin huisartsen onder één dak samenwerken met andere disciplines. De patiënt staat dan onder druk om te kiezen voor de hulpverleners van de instelling.  De vrije keuze van de patiënt komt daardoor in het gedrang.

In het memorandum staat ook dat “De wachtdienst van huisartsen wordt verzorgd in wachtposten”. Ook dat druist in tegen onze visie. (B)VAS kiest voor huisartsen (en niet voor ‘praktijken’) die ofwel een wachtdienst organiseren via de lokale kring ofwel meewerken in een wachtpost.

Het memorandum beveelt aan om per praktijk een vast budget te voorzien in functie van het aantal patiënten. Deze forfaitaire betaling van de praktijk doet denken aan de medische huizen, waar belangrijke financiële scheeftrekkingen werden vastgesteld, en vindt geen genade in de ogen van (B)VAS. 

Een andere aanbeveling in het memorandum is de oprichting van een digitaal platform waar elke Belg zijn gezondheidsgegevens zou moeten kunnen raadplegen en aanvullen. Het zelf aanvullen door de patiënt kan in een eigen elektronisch notaboek maar geenszins in het elektronisch medisch dossier van de huisarts of in een ander elektronisch gedeeld platform. Patiënten kunnen verkeerde conclusies uit correcte data trekken, of ze aanvullen met subjectieve of (al dan niet bewust) foute gegevens. BVAS vindt het geen goed idee om het digitaal platform te integreren en uitwisselbaar te maken met het EMD van de huisarts.

Meer nog, de huisarts zou zich niet alleen met gezondheidsgegevens moeten bezighouden maar ook met welzijnsgegevens en socio-economische data. Dit is onbespreekbaar voor (B)VAS omdat de huisartsen dan de notarisklerken van de Vlaamse gezondheidsadministraties worden. De tekst stelt verder dat al deze gegevens op één platform verzameld moeten worden waar ze voor iedereen anoniem raadpleegbaar zijn. Dat is bijzonder lichtzinnig.

Het memorandum eindigt met de vaststelling dat “meer dan 25% van de huisartsen binnen de vijf jaar stoppen met werken”. Dat klopt niet, de meesten gaan wel degelijk door met werken, maar na omscholing tot een (medisch) beroep dat meer waardering geniet. Het is in de academische huisartsenwereld nog niet doorgedrongen dat de grote inspanningen die het ICHO levert, een averechts effect scoren omdat ze infantiliserend overkomen.

Als grootste artsensyndicaat is BVAS niet zinnens zich om te bouwen tot een organisatie ten behoeve van het algemeen belang. Zij koppelt een kwalitatieve gezondheidszorg aan een gezonde waardering en financiering van de artsen. Onze leden zijn niet gediend met de voluntaristische démarche die dit memorandum beschrijft en die een loopje neemt met de privacy van de patiënt.

Ondernemingszin, innovatie, therapeutische vrijheid en de authentieke activiteit als ‘vrije beroeper’ worden in dit memorandum onmogelijk gemaakt.